Inleiding

De buizerd (Buteo buteo) is een middelgrote tot grote roofvogel uit de familie van de havikachtigen. Met zijn brede vleugels, kenmerkende vlucht en gevarieerde kleurvariaties is hij de meest opvallende roofvogel van Nederland. In dit artikel zullen we dieper ingaan op de kenmerken, leefwijze en verspreiding van de buizerd.

Kenmerken van de Buizerd

De buizerd heeft een variabel verenkleed, variërend van donkerbruin tot bijna wit. Hij heeft brede, afgeronde vleugels en een vrij korte staart met fijne donkere dwarsbanden. De spanwijdte van de vleugels varieert van 113 tot 128 cm, terwijl de totale lengte van kop tot staart ongeveer 51 tot 57 cm bedraagt. Opvallend zijn de donkere polsvlekken en de bleke U op de borst. De snavel van de buizerd is zwart met een gele washuid op de snavelbasis.

Geluid en Gedrag

De buizerd heeft een karakteristiek hoog, miauwend geluid dat lijkt op gerekt klagend gemiauw. Wanneer een nest wordt benaderd, vliegen buizerds opgewonden en miauwend boven de boomkruinen. Dit gedrag wordt ‘alarmeren’ genoemd in vogelaarstaal.

In de vlucht is de buizerd gemakkelijk te herkennen aan zijn typische vliegstijl. Hij maakt enkele vleugelslagen, zweeft kort en herhaalt dit patroon. Door zijn brede vleugels en korte, brede staart is hij een langzame vlieger. Vaak wordt hij weggejaagd door kraaien, die zijn voedselconcurrenten zijn. De buizerd maakt ook graag gebruik van thermiek, waarbij hij zweeft in opstijgende warme lucht.

Voedsel en Jacht

De buizerd is een opportunistische jager en eet wat voorhanden is. Zijn dieet bestaat voornamelijk uit kleine zoogdieren, zoals muizen, konijnen en mollen. Daarnaast staan ook amfibieën, zoals kikkers, en reptielen, zoals hagedissen, op het menu. Hoewel hij geen snelle jager is, kan hij soms ook vogels en volwassen konijnen vangen. Langs autowegen voedt de buizerd zich met aas van dieren die slachtoffer zijn geworden van het verkeer. Op akkers en in weilanden zoekt hij naar slakken en insecten.

Verspreiding en Leefgebied

De buizerd komt vrij algemeen voor in Belgie. Hij is deels een standvogel, wat betekent dat veel buizerds hier de winter doorbrengen. Vanaf het najaar krijgen we ook bezoek van buizerds uit het noorden. Buizerds voelen zich het meest thuis in een gevarieerd landschap, met bossen om te rusten, te slapen en te broeden, en open ruimtes om te jagen. Ze zijn te vinden in uitgestrekte bossen, boerenland met bosjes en houtwallen, moerasbossen en duinvalleien.

Voortplanting en Nestbouw

Buizerds bouwen hun nesten hoog in bomen, vaak tegen de rand van het bos. Het nest bestaat uit dode takken en kan een horst genoemd worden. Soms gebruiken ze ook oude nesten van andere roofvogels, die ze renoveren of vergroten. Het vrouwtje legt 2 tot 4 witachtige eieren met bruine vlekken. Na een broedtijd van 28 tot 31 dagen komen de jongen uit het ei. Het eerste kuiken heeft de grootste overlevingskans, terwijl het zwakste kuiken vaak uit het nest wordt gegooid of opgegeten door de rest. De jongen blijven ongeveer zes tot zeven weken in het nest en worden daarna geleidelijk zelfstandig.

Bescherming en Status

Hoewel de populatie de afgelopen decennia is toegenomen, worden buizerds nog steeds bedreigd door vervolging, vergiftiging en verlies van leefgebied. Ze zijn kwetsbaar voor windparken en kunnen ook het slachtoffer worden van loodvergiftiging door hagel. In Nederland worden buizerds soms bejaagd en verstoord door jachtopzieners en weidevogelbeschermers.

Conclusie

De buizerd is een opvallende roofvogel in Nederland, met zijn gevarieerde kleurvariaties en kenmerkende vlucht. Hij is een opportunistische jager en eet wat voorhanden is, variërend van kleine zoogdieren tot amfibieën en aas. Buizerds zijn vrij talrijk en voelen zich thuis in gevarieerde landschappen met zowel bossen als open ruimtes. Hoewel ze bedreigd worden door vervolging en verlies van leefgebied, zijn ze een belangrijk onderdeel van onze natuurlijke omgeving. Dus houd je ogen open en geniet van de majestueuze aanblik van de buizerd in het Nederlandse landschap.