Inleiding
Ben je ooit een vogel tegengekomen die met gemak op en neer klautert langs boomstammen, ondersteboven hangt en een opvallend zorro-achtig masker draagt? Dan heb je hoogstwaarschijnlijk een ontmoeting gehad met de boomklever. Met zijn unieke klimvaardigheden en karakteristieke uiterlijk is de boomklever een waar natuurwonder. In dit artikel zullen we je alles vertellen over deze fascinerende vogel, van zijn herkenning tot zijn leefgebied en gedrag.
Herkenning van de Boomklever
De boomklever (Sitta europaea) is een kleine vogel die gemiddeld tussen de 12 en 14 centimeter lang is. Hij heeft een compact postuur, een korte staart en een opvallende spitse snavel. Wat de boomklever echt uniek maakt, is zijn prachtige kleurenpatroon. Hij heeft blauwgrijze bovendelen, oranjebruine flanken en onderdelen, en een opvallende zwarte oogstreep die zijn blauwgrijze kruin scheidt van zijn witte kin en keel. Dankzij deze kenmerken is de boomklever goed te herkennen in het bos.
Het Klimvermogen van de Boomklever
Een van de meest opvallende eigenschappen van de boomklever is zijn vermogen om zowel omhoog als omlaag langs boomstammen te klimmen. Hij maakt hierbij gebruik van zijn krachtige klauwen en lange tenen, waarmee hij zich stevig kan vasthouden aan de boomschors. In tegenstelling tot spechten en boomkruipers, gebruikt de boomklever zijn staart niet als steun tijdens het klimmen. Hij beweegt zich schoksgewijs voort, waarbij hij afwisselend met de ene of de andere poot blijft vasthouden aan de boomstam. Dit maakt hem tot een meesterlijke klimmer en stelt hem in staat om zelfs ondersteboven te hangen terwijl hij naar voedsel zoekt.Voedsel en Dieet van de Boomklever
De boomklever is een echte alleseter en zijn dieet bestaat voornamelijk uit insecten, zaden en noten. In het voorjaar en de zomer voedt hij zich vooral met ongewervelden, zoals insectenlarven, kevers en spinnen. Deze worden met zijn krachtige snavel in stukjes geknipt voordat ze worden gegeten. In de herfst en winter vult de boomklever zijn dieet aan met zaden en noten, zoals beukennootjes en hazelnoten. Hij verstopt deze voedselvoorraden tussen de boomschors, waarbij hij elk item apart verbergt. Onderzoek heeft aangetoond dat boomklevers de exacte locatie van hun verstopplaatsen tot 30 dagen kunnen onthouden.
Leefgebied en Verspreiding van de Boomklever
De boomklever voelt zich het meest thuis in oude loofbossen, waar hij zijn nestholtes kan vinden in boomholtes. Deze nestholtes worden vaak gemaakt in oude spechtenholtes, waarbij de ingang wordt dichtgemetseld met modder. Deze gedroogde modder wordt steenhard en voorkomt dat grotere soorten zoals spreeuwen en spechten het hol kunnen binnendringen. De nestholte wordt bekleed met droge bladeren en houtschilfers, wat vermoedelijk het nest beschermt tegen parasieten.
Hoewel de voorkeur van de boomklever uitgaat naar oude loofbossen, kan hij ook voorkomen in parken en grote tuinen met eiken- of beukenbomen. Naaldbossen zijn minder geschikt leefgebied voor de boomklever in Vlaanderen. Deze standvastige vogel is het hele jaar door te vinden in paren, wat betekent dat hij zijn territorium het hele jaar door verdedigt.
Voortplanting en Nestbouw van de Boomklever
Het broedseizoen van de boomklever vindt plaats van eind april tot juli. Het vrouwtje neemt de leiding bij het bouwen van het nest. Ze zoekt naar oude boomholtes, zoals spechtenholtes, en verzamelt houtsnippers, gras en veren om het nest gezellig te maken. Vervolgens metselt ze de overbelichte toegangsopening dicht met modder, zodat alleen zijzelf en haar jongen erdoor kunnen. Het mannetje is verantwoordelijk voor het voeden van het vrouwtje tijdens het broeden, dat ongeveer 13-18 dagen duurt. Na het uitkomen van de eieren, zorgen beide ouders voor de jongen. De jongen verlaten het nest na ongeveer 24 dagen.
De Relatie van de Boomklever met Mensen
Hoewel de boomklever een echte bosvogel is, komt hij ook regelmatig voor in tuinen en parken, vooral in een bosrijke omgeving. Als je graag een boomklever in je tuin wilt zien, kun je een oude boom met spechtenholtes plaatsen of een nestkast ophangen. In de winter komt de boomklever vaak naar voederplaatsen, waar hij geniet van vetbollen, hazelnoten en pindanetjes. Het is belangrijk om het voedsel op maat aan te bieden, zodat de boomklever zijn specifieke manier van voedsel zoeken, op- en neer klauteren van boomstammen, kan benutten.
Bescherming van de Boomklever
De boomklever is een beschermde inheemse vogelsoort en profiteert van de toegenomen aandacht voor natuurlijk bosbeheer. Het creëren van structuur in bossen, met name oudere bomen en spechten, biedt de boomklever voldoende voedsel en nestgelegenheid. Daarnaast maakt de boomklever ook gebruik van nestkasten, wat zijn broedpopulatie verder ondersteunt. Door het behouden en beschermen van geschikte leefgebieden kunnen we ervoor zorgen dat de boomklever een welkome bewoner blijft in onze bossen en tuinen.
Conclusie
De boomklever is een fascinerende vogel met zijn unieke klimvaardigheden, prachtige kleuren en bijzondere nestbouw. Hij voelt zich het meest thuis in oude loofbossen, maar kan ook gevonden worden in parken en tuinen. Met zijn dieet van insecten, zaden en noten is de boomklever een echte alleseter. Door zijn bijzondere vermogen om langs boomstammen te klimmen en zijn nestholtes te metselen, heeft de boomklever zich aangepast aan het leven in de bomen. Laten we ervoor zorgen dat deze bijzondere vogel een veilig en gastvrij thuis blijft vinden in onze natuurlijke omgeving.