
De hazelaar ( Corylus avellana ), oorspronkelijk afkomstig uit West-Europa, is een struik uit de berkenfamilie ( Betulaceae ). De hazelnoten die de struik produceert, hebben een eetbare kern.
Manier van Groei
De hazelaar is een “naaktbloeier”; de bloemen verschijnen voordat de bladeren uitkomen. De bestuiving is afhankelijk van de wind, waarbij de mannelijke en vrouwelijke bloeiwijzen gescheiden zijn. De mannelijke bloemen worden in katjes gevonden aan de oksels van de bladeren en bloeien pas in januari. De vrouwelijke bloemen vormen kleine knopjes met drie tot vier bloemen. Tijdens de bloei zijn alleen de rode stijlen met de stempels te zien.
De bladeren hebben een dubbelgezaagde rand, geen insnijdingen, en zijn omgekeerd eivormig met een toegespitste top. Ze zijn een veernervige enkelvoud.
De hazelaar kan zo hoog als 6 m worden en begint pas na tien jaar vruchten te geven. Er zijn ook geente struiken te verkrijgen die al na drie jaar vruchten produceren.
Hazelaar
Er zijn naast wilde hazelaars ook commercieel verbouwde variëteiten. Deze zijn verbeterd voor het produceren van grote noten en noten met weinig vliezen. De rassen komen voort uit kruisingen van verschillende soorten en de lambertsnoot ( C. maxima ) heeft een aanzienlijke economische waarde. De kleine noten uit de wilde hazelaar worden echter gewaardeerd om hun karakteristieke smaak.
Hazelnoten zijn een goede bron van vitamine E; een portie van ongeveer 50% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Daarnaast leveren ze veel energie (682 kcal per 100 gram), vooral in de vorm van onverzadigde vetzuren.[1]
Verbreiding
Vogels zoals de gaai verspreiden de hazelnoten, terwijl ze ook door muizen worden gegeten. Bovendien verbreidt de hazelaar zich via worteluitlopers. Deze bosrandsoort kan zowel in de schaduw als in de zon worden gevonden. Volgens Frans Vera heeft de hazelaar een milieu nodig waarin grote grazers een rol spelen om zich te kunnen verspreiden. Daarnaast groeit de hazelaar ook op een minder vruchtbare en/of kalkrijke bodem.
Vormen
In Nederland en België worden veel kweekrassen geplant, waaronder:
Rassen van planten die worden gekweekt voor bepaalde eigenschappen:
- Corylus avellana ‘Contorta’ (bekend als Kronkelhazelaar of Krulhazelaar)
- Corylus avellana ‘Pendula’ (ook bekend als Treurhazelaar)
Besmettelijke ziekten
De hazelnootknopmijt leidt ertoe dat de knoppen abnormaal dik worden en vervolgens doodgaan. De heester wordt ook lastig gevallen door de hazelnootboorder, een keversoort die zijn eitjes in de jonge hazelnoten legt waar de larven het vruchtvlees opeten. De bladsnuitkever ( Phyllobius sp.) veroorzaakt schade aan het blad door het op te rollen.