De mythe van narcissus

The Myth of Narcissus

In de Griekse mythologie is er Narkissos of Narcissus, een zoon van de riviergod Kephissos en de nimf Liriope. Het verhaal gaat over zijn ontmoeting met de nimf Echo.

Er was eens een knappe jongeman genaamd Narcissus die alleen maar oog had voor de jacht. Ondanks dat hij het hart van vele won, had zijn moeder van de ziener Tiresias voorspeld dat hij zou blijven leven als hij niet in staat was om zichzelf te kennen. En hoewel de liefde van anderen hem niet interesseerde, bleef de verleiding van de jacht hem aantrekken.

Een dag tijdens een jacht in de bergen, zag de mooie Echo – een nimf uit de mythologie – Narcissus. Ze was meteen verliefd en volgde hem waar hij ook heen ging. Door een vroegere straf, kon Echo geen eigen woorden vormen, maar alleen anderen nazeggen. Daarom wachtte ze tot Narcissus eerst iets zei. Op een dag werd Narcissus afgescheiden van zijn gezellen en hij hoorde iets in de buurt. Hij vroeg “Is daar iemand aanwezig?” waar Echo antwoordde met “Aanwezig”. Toen de jongeman zag dat er niemand was, vroeg hij de stem om zich te vertonen. Echo herhaalde dezelfde vraag, waarop Narcissus stelde “Laten we samenkomen!”. Met heel haar hart herhaalde de nimf hetzelfde, maar hij trok zich terug, roepend dat ze weg moest blijven.

De belediging die Narcissus Echo gaf was te veel voor haar. De nimf trok zich in schaamte terug in de bossen en leefde daar voortaan in grotten. Haar verdriet was zo groot dat het haar fysieke vorm uiteindelijk uitwiste, en alleen haar stem overbleef. Deze stem is altijd aanwezig in de bergen en is klaar om op elk moment te antwoorden. Echo is nooit veraf, altijd klaar om het laatste woord te hebben.

Narcissus had het ook niet makkelijk. Er was eens een maagd die probeerde hem te verleiden, maar helaas tevergeefs. De maagd bad tot de goden om Narcissus ook eens te laten voelen hoe het was om onbeantwoorde liefde te ervaren. Sommige bronnen beweren dat het een wraakgodin was die haar gebed verhoorde, terwijl anderen denken dat het Aphrodite zelf was die haar wens in vervulling deed gaan.

Op een dag liep Narcissus naar een heilige vijver, waarvan het water zo helder was dat er geen bomen, dieren of bladeren in het water durfden te vallen. De grassen eromheen groeiden er prachtiger dan elders en de rotsen hielden de zonnestralen buiten. Nadat hij moe was geworden van het jagen, besloot Narcissus om een rustpauze te nemen en zijn dorst te lessen met het water. Toen hij zich voorover boog, zag hij zijn weerspiegeling in het oppervlak, maar hij dacht dat het een mooie geest was die in de vijver leefde.

Hij bleef daar zitten, stomverbaasd over wat hij zag. Een gevoel van liefde voor zichzelf overspoelde hem.

Hij bracht zijn lippen naar het water om het beeld te kussen, maar het vluchtte weg en kwam pas terug toen het water weer rustig was. Hij kon zichzelf er niet toe brengen om weg te kijken, vergat te eten en drinken en te rusten. Narcissus probeerde tegen het beeld te praten, maar kreeg geen antwoord. Toen begon hij te huilen, maar zijn tranen verstoorde de verschijning, waarop hij begon te schreeuwen en vroeg of het beeld wilde stoppen met weg te lopen. Na een lange tijd takelde Narcissus af, verloor kleur, levenskracht en schoonheid. Echo bleef bij hem en herhaalde zijn verdrietige kreten. Uiteindelijk stierf Narcissus helemaal, maar er bleef een bloem over, geel van binnen en met witte blaadjes, die nog steeds herinnert aan Narcissus. Ook in de Onderwereld heeft hij nog naar zijn spiegelbeeld gekeken in de rivier de Styx.

De naam van de Narcis-bloem houdt de mythe van Narcissus in ere, en het woord narcisme wordt gehanteerd om iemand te typeren die van zichzelf vervuld is of een obsessie voor zichzelf tentoonspreidt (een narcist).