Volksdansen worden al eeuwenlang gebruikt om uitdrukking te geven aan de overtuigingen, waarden en tradities van verschillende culturen over de hele wereld. Van de energieke flamenco uit Spanje tot de oude ceremoniële dansen van de inheemse Amerikanen, volksdansen zijn van generatie op generatie doorgegeven, vaak met unieke passen en rituelen die vandaag de dag nog steeds worden uitgevoerd. Of het nu gaat om vermaak, spirituele doeleinden of ter ere van een speciale gelegenheid, het verkennen van de geschiedenis van deze traditionele dansen kan inzicht geven in de cultuur, overtuigingen en gewoonten van de mensen die ze uitvoeren. Ga mee op reis en verken de traditionele volksdansen van verschillende culturen en hun fascinerende geschiedenis.
Introductie tot traditionele volksdansen
Een volksdans is een dans die deel uitmaakt van een volkscultuur. Het is meestal een folkloristische kunstvorm, gerelateerd aan muziek en dans, die beschouwd wordt als een participatieve voorstelling. In deze context betekent “folk” een landelijk, niet-industrieel volk, (in tegenstelling tot stedelijke of beschaafde mensen) en is “dans” een groepsactiviteit die bepaalde muziekgenres begeleidt. Voorbeelden zijn traditionele Balinese en Hawaiiaanse dansen, moderne Noord-Amerikaanse square dances, en Indiase bollywood dansen. Er zijn verschillende redenen waarom traditionele volksdansen zo fascinerend zijn. Ze zijn van generatie op generatie doorgegeven, vaak met unieke passen en rituelen die ook nu nog worden uitgevoerd. Of het nu gaat om vermaak, spirituele doeleinden of ter ere van een speciale gelegenheid, het onderzoeken van de geschiedenis van deze dansen kan inzicht geven in de cultuur, overtuigingen en gewoonten van de mensen die ze uitvoeren.
Voorbeelden van traditionele volksdansen uit de hele wereld
Traditionele volksdansen worden in veel verschillende culturen over de hele wereld uitgevoerd. Daartoe behoren dansen in Afrika, Azië, Europa, Noord-Amerika, Zuid-Amerika en Oceanië. Enkele voorbeelden zijn: Afrikaanse traditionele dansen – Afrikaanse traditionele dansen vieren de diversiteit van Afrikaanse culturen door middel van muziek en dans. Enkele van de meest voorkomende Afrikaanse volksdansen zijn de Dabke, Zulu en Watusi. Afrikaanse volksdansen worden gebruikt om een gemeenschapsgevoel onder de dansers te creëren en om mensen samen te brengen. Ze kunnen ook worden gebruikt om ideeën en waarden uit te drukken, gevoelens over te brengen of speciale gelegenheden te markeren. Aziatische traditionele dansen – Aziatische traditionele dansen hebben vaak vloeiende kleding, versierde hoofddeksels en handgebaren. Enkele van de meest voorkomende volksdansen uit Azië zijn Bollywood, Kathak en Salsa. Dansers gebruiken deze volksdansen om verschillende ideeën en waarden uit te drukken, gevoelens over te brengen en speciale gelegenheden te markeren. Ze worden vaak gebruikt als een vorm van entertainment in theaters, festivals, sociale bijeenkomsten en op TV. Europese traditionele dansen – Europese traditionele dansen worden vaak uitgevoerd als onderdeel van feesten en festivals. Enkele van de meest voorkomende Europese volksdansen zijn de Flamenco, de Wals en de Hora. Dansers gebruiken deze volksdansen om ideeën, waarden en gevoelens uit te drukken, gevoelens over te brengen en speciale gelegenheden te markeren.
Geschiedenis van traditionele volksdansen
Toen in de oude wereld beschavingen ontstonden, gebruikten mensen volksdansen als een manier om hun geloof, waarden en tradities tot uitdrukking te brengen. Deze dansen werden vaak gebruikt om oogstseizoenen en andere speciale dagen te vieren, of om speciale rituelen of gebeurtenissen te begeleiden. De oorsprong van veel van deze dansen blijft onduidelijk, maar er zijn aanwijzingen dat veel dansen al eeuwenlang bestaan. In veel gevallen zijn de verhalen en betekenissen achter deze dansen van generatie op generatie doorgegeven, en worden ze nog steeds uitgevoerd. Zo is de oude Chinese Big Drum dans waarschijnlijk ontstaan als een viering van het oogstseizoen, terwijl de Bollywood dans wellicht begonnen is als een ritueel uitgevoerd door Hindoe priesters. In de loop der tijd zijn deze dansen aangepast en overgenomen door verschillende culturen over de hele wereld. In sommige gevallen zijn er zelfs nieuwe dansen ontstaan door elementen van verschillende traditionele volksdansen te combineren.
De spirituele en religieuze betekenis van traditionele volksdansen.
Traditionele volksdansen houden vaak verband met spirituele of religieuze praktijken binnen een cultuur. Zo wordt de Japanse Bon Odori volksdans uitgevoerd tijdens het Bon Odori festival, dat jaarlijks in augustus wordt gehouden ter gelegenheid van het boeddhistische oogstfeest. Tijdens het festival dansen mensen in een cirkel om boeddhistische goden te eren en een overvloedige oogst te garanderen. Op vergelijkbare wijze wordt de Afrikaanse Aariamudans uitgevoerd bij begrafenissen om de overledene te eren. De Aariamu’s worden beschouwd als de geesten van de voorouders die de gemeenschap beschermen tegen het kwaad. Sommige traditionele volksdansen worden uitgevoerd als onderdeel van religieuze ceremonies. Inheemse Amerikaanse stammen gebruiken bijvoorbeeld al eeuwenlang de vlinderdans als gebed voor een overvloedige oogst. De dansers vormden een grote cirkel en hielden hun handen boven hun hoofd om de vleugels van een vlinder te vormen. De dansers gebruikten vaak ook rammelaars om het geluid van de vleugels van de vlinder te imiteren. Volgens de inheemse legende was de dans zo krachtig dat hij zelfs regen kon oproepen.
Culturele identiteit in traditionele volksdansen
Traditionele volksdansen kunnen ook worden gebruikt om identiteit en culturele waarden tot uitdrukking te brengen. In sommige gevallen kunnen dansers een volksdans gebruiken om hun trots op hun cultureel erfgoed te tonen. Zo zijn sommige Aziatisch-Amerikanen begonnen Chinese volksdansen, zoals de Leeuwendans, te gebruiken om hun trots op hun Chinese cultuur uit te drukken. Dit is ook te zien in andere gemeenschappen, zoals de Black Southern Baptist Church, die gospelmuziek gebruikt als een manier om haar cultuur en identiteit uit te drukken. In andere gevallen kunnen traditionele volksdansen worden gebruikt om ideeën en waarden met betrekking tot culturele identiteit over te brengen. Zo wordt de Flamencodans vaak gebruikt om de Spaanse cultuur en waarden van passie, intensiteit en liefde uit te drukken. Dit is te zien aan de manier waarop de dansers de handgebaren, het voetenwerk en de lichaamsbewegingen gebruiken om verschillende emoties uit te drukken.
De impact van globalisering op traditionele volksdansen
In de loop der tijd zijn traditionele volksdansen beïnvloed door andere culturen. Dit is te zien aan de manier waarop de dansen zijn aangepast en veranderd, waarbij vaak elementen uit andere culturen zijn opgenomen. Zo bevat de Mexicaanse volksdans Jarabe, die vaak tijdens concerten wordt opgevoerd, elementen van de Indiase Bollywooddans. Ook de Bollywooddans bevat elementen van de traditionele Indiase dans. De globalisering heeft ook geleid tot het ontstaan van nieuwe volksdansen waarin elementen van verschillende culturele dansen worden vermengd. De Bollywood-Braziliaanse dans bijvoorbeeld, waarin gebruik wordt gemaakt van sambamuziek en Braziliaanse dansbewegingen, werd gecreëerd door een groep dansers in Londen. Ook de Bollywood-Hollywooddans werd gecreëerd door dansers in New York City.
Behoud van traditionele volksdansen
Aangezien de globalisering heeft geleid tot aanpassing en verandering van veel traditionele volksdansen, is er een groeiende beweging om deze dansen in hun oorspronkelijke vorm te behouden. In veel gevallen heeft dit geleid tot de oprichting van wedstrijden voor volksdansers, waarbij van de deelnemers wordt verwacht dat zij dansen in hun oorspronkelijke vorm uitvoeren. Sommige organisaties werken ook aan het behoud van traditionele volksdansen door dansen te documenteren, informatie te delen met andere organisaties en workshops en seminars te organiseren. Deze inspanningen zijn vooral belangrijk omdat de globalisering de manier waarop mensen dansen blijft veranderen. In veel gevallen dreigen traditionele volksdansen in de vergetelheid te raken, vooral omdat ze in de loop der tijd worden aangepast en veranderd. Door deze dansen te bewaren, kunnen organisaties ervoor zorgen dat ze in hun oorspronkelijke vorm uitgevoerd blijven worden.
Het belang van traditionele volksdansen in de wereld van vandaag
Nu de globalisering de manier waarop mensen dansen blijft beïnvloeden, wenden veel mensen zich tot traditionele volksdansen als een manier om zichzelf en hun culturele identiteit uit te drukken. In veel gevallen gebruiken dansers volksdansen als een manier om zich te verzetten tegen de homogeniserende effecten van de globalisering, maar ook om hun cultureel erfgoed te vieren. Volksdansen kan ook gebruikt worden als een vorm van cultureel activisme. Toen bijvoorbeeld de Bollywood volksdans voor het eerst in de Verenigde Staten werd opgevoerd, vonden sommige mensen dat deze vernederend was voor inheemse Amerikanen. Dansers reageerden door een andere versie van de dans op te voeren die de Indiase cultuur uitdrukte zonder respectloos te zijn. Door volksdansen te gebruiken als een vorm van cultureel activisme kunnen mensen stereotypen uitdagen en positieve boodschappen uitdragen.
Conclusie
Traditionele volksdansen worden al eeuwenlang gebruikt om uitdrukking te geven aan de overtuigingen, waarden en tradities van verschillende culturen over de hele wereld. Van de energieke flamenco uit Spanje tot de oude ceremoniële dansen van Indianen, volksdansen zijn van generatie op generatie doorgegeven, vaak met unieke passen en rituelen die vandaag de dag nog steeds worden uitgevoerd. Of het nu gaat om vermaak, spirituele doeleinden of ter ere van een speciale gelegenheid, het onderzoeken van de geschiedenis van deze dansen kan inzicht verschaffen in de cultuur, het geloof en de gebruiken van de mensen die ze uitvoeren. Ga met ons mee op reis om de traditionele volksdansen van verschillende culturen en hun fascinerende geschiedenis te verkennen.
Studijo BOS 